Η φυσικοθεραπευτική προσέγγιση στην επίτευξη της καλής λειτουργίας του παχέος εντέρου, εμπεριέχει συμβουλευτική, ενημέρωση, εκπαίδευση, προσαρμογές του τρόπου ζωής, ενώ μπορεί να συμπεριλαμβάνει και επανεκπαίδευση εντέρου με καταγραφή ημερολογίων εντέρου, ειδική επανεκπαίδευση κένωσης με την τεχνική του μπαλονιού (Balloon training), ηλεκτροθεραπεία και βιοανάδραση (Biofeedback), μία τεχνική «εκπαίδευσης» του ασθενούς στον έλεγχο των σωματικών του λειτουργιών, πχ. στον έλεγχο του μυϊκού του συστήματος, ώστε να τον ελέγχει συνειδητά.
Στα πλαίσια της συμβουλευτικής, οι ειδικοί στο πυελικό έδαφος φυσικοθεραπευτές, παρέχουν στον ασθενή ενδελεχή ενημέρωση για τον τρόπο που λειτουργεί «φυσιολογικά» το έντερο και για τις συνήθεις αιτίες που οδηγούν σε προβλήματα στην περιοχή, όπως ακράτεια κοπράνων και δυσκοιλιότητα. Για την ορθή ενημέρωση χρησιμοποιούνται οπτικά εργαλεία (εικόνες, προπλάσματα κ.ά.), που μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της κατανόησης των συμπτωμάτων. Η συμβουλευτική περιλαμβάνει τροποποιήσεις του τρόπου ζωής του ασθενούς που θα τον βοηθήσουν να διαχειριστεί καλύτερα το πρόβλημα, όπως να πίνει περισσότερα υγρά, να περπατάει, να υιοθετήσει την ορθή θέση και τεχνική κένωσης, να εντοπίσει το είδος και τον τρόπο άσκησης, κ.ά..
Ασκήσεις Πυελικού Εδάφους
Οι μύες του πυελικού εδάφους λειτουργούν σαν «αιώρα» που στηρίζει τα όργανα της πυέλου. Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του πυελικού εδάφους θα ενδυναμώσουν και τους μύες του πρωκτικού σφιγκτήρα. Οι ασκήσεις αυτές θα βελτιώσουν τη στήριξη των οργάνων της πυέλου, της εγκράτειας και της στυτικής λειτουργίας.
Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης πυελικού εδάφους, γνωστές και ως Kegel’s, περιλαμβάνουν μικρότερης και μεγαλύτερης διάρκειας σφιξίματα, ενώ ο ασθενής θα πρέπει να τις κάνει τακτικά και έως ότου νιώσει κόπωση. Για την επιτυχή εκτέλεση των ασκήσεων, σημαντικό ρόλο παίζει και η σωστή αναπνοή, ενώ η γενική αίσθηση που πρέπει να έχει ο άνθρωπος που εκτελεί τις ασκήσεις είναι να αποτρέπει τον αέρα να περάσει από το ίδιο σημείο που περνάνε τα ούρα. Θα πρέπει να νιώθει ένα σφίξιμο και μαζί ένα εσωτερικό «ανασήκωμα».
Ο ασθενής θα πρέπει να ξεκινήσει «λίγο και συχνά» ή να εκτελεί λίγες επαναλήψεις μέχρι να κουραστούν οι μύες του. Οι ασκήσεις θα πρέπει να γίνονται τουλάχιστον 3 φορές καθημερινά, σε ξαπλωτή, σε καθιστή θέση ή και όρθια. Καθώς οι ασκήσεις γίνονται κομμάτι της καθημερινής ρουτίνας, οι περισσότεροι μέσα σε ελάχιστες εβδομάδες θα αποκτήσουν μια καλύτερη αντίληψη της περιοχής, έναν μερικό έλεγχο των συμπτωμάτων και σε διάστημα 3 μηνών, οι μύες του πυελικού εδάφους θα σημειώσουν σημαντική βελτίωση.
Οι ασκήσεις Kegel’s θα πρέπει να ξεκινήσουν να εκτελούνται από τον ασθενή με τη συμβολή ενός ειδικού φυσικοθεραπευτή, προκειμένου να μάθει ο ασθενής να τις εκτελεί σωστά, ώστε να τις προσαρμόσει στις ανάγκες του και να δημιουργηθεί ένα προοδευτικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης. Διαφορετικά δε θα επέλθει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Οι τεχνικές αφόδευσης
Πολλοί απλές συμβουλές μπορεί να κάνουν θαύματα, αρκεί να γίνονται κατανοητές και να ενσωματώνονται στην καθημερινή πρακτική. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην ασκείται πίεση στην πύελο κατά την αφόδευση (η δυσκοιλιότητα επιφέρει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στην περιοχή) και να χρησιμοποιείται η αναπνοή σωστά για να συμβάλλει στη χαλάρωση και στη βελτίωση της κινητικότητας του εντέρου. Για την επίτευξη της ορθής αφόδευσης χρειάζεται:
- 1 ½ με 2 λίτρα νερό καθημερινά
- Μείωση της έντασης
- Κάθισμα στη λεκάνη με τα πόδια να πατάνε γερά, σε απόσταση λεκάνης, πάνω σε υποπόδιο, ενώ τα χέρια (αγκώνες) στηρίζονται άνετα πάνω στα πόδια.
- Η κοιλιά παραμένει χαλαρή. Δεν πρέπει να σφίγγονται οι κοιλιακοί μύες
- Χαλαρή αναπνοή. Δεν κρατάμε την αναπνοή μας.
- Ελάχιστη κάμψη μπροστά, όταν βρισκόμαστε σε καθιστή θέση, ώστε να «ελευθερωθεί» το άνοιγμα για την κινητικότητα του εντέρου.
- Μερικές γυναίκες βρίσκουν βοηθητική μία ελάχιστη πίεση (στήριξη) στο περίνεο, καθώς το έντερο αδειάζει. Αυτό τις βοηθά να αδειάσει το έντερο πλήρως και αποτελεσματικά.
Η τεχνική του «κρατήματος»
Στην τεχνική αυτή, ο/η ασθενής εκπαιδεύεται να αυξάνει τον χρόνο «αντίστασης» στην επείγουσα ανάγκη για αφόδευση, σε χώρους όπου αυτό είναι επιτρεπτό. Η αντίσταση στην ανάγκη για αφόδευση επιτυγχάνεται με την ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους. Ο ασθενής μπορεί να «τεστάρει» σταδιακά πόσο μπορεί να συγκρατηθεί και να πάει χωρίς βιασύνη στην τουαλέτα, ώστε να ανακτήσει ολοένα και μεγαλύτερο έλεγχο στους μύες που ελέγχουν τον πρωκτό.
Στο Φ/Θ ΠΡΑΞΙΣ, με τον σχεδιασμό του προγράμματος Pelvic Floor Act, κάθε ασθενής με αποδυναμωμένο μυϊκό σύστημα στο πυελικό του έδαφος, ανεξάρτητα από τις αιτίες που έχουν οδηγήσει σε αυτό, επανεκπαιδεύει τον ασθενή να ανακτήσει τον μυϊκό τόνο και τη συνειδητή κινητικότητα και έλεγχο των μυών, αντιμετωπίζοντας έτσι και το ενοχλητικό σύμπτωμα.
Πηγή: POGP
Αγγλικό site: https://pogp.csp.org.uk/system/files/publication_files/POGP-BowelFunction_0.pdf
