Το Female Athlete Triad ή η τριάδα των αθλητριών, δεν αποτελεί μία τριαδική επιτυχία, αλλά το ακριβώς αντίθετο. Μία τριάδα δυσλειτουργιών, η οποία υποδεικνύει ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, που οφείλουμε να προλάβουμε ή να παρέμβουμε πρώιμα για να το αντιμετωπίσουμε, πριν αποδειχτεί εξαιρετικά επικίνδυνο για την υγιή ανάπτυξη των αθλητριών αλλά ακόμη και για την ίδια τη ζωή τους, με σοβαρές μη αναστρέψιμες συνέπειες.
Η τριάδα των αθλητριών αποτελείται από την αλληλεπίδραση τριών παραγόντων: αμηνόρροιας ή δυσλειτουργίας της έμμηνου ρύσης, οστοπόρωσης ή σοβαρής οστεοπενίας και διαταραχής της πρόσληψης τροφής. Αυτές οι 3 σοβαρές δυσλειτουργίες/καταστάσεις, μπορεί να συνυπάρχουν αλλά μπορεί και να εμφανίζεται μόνο η μία από τις τρεις καταστάσεις για να τεθεί η διάγνωση και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα, προκειμένου το παιδί/έφηβος/αθλήτρια να προοδεύσει χωρίς εμπόδια, χωρίς τραυματισμούς, χωρίς υποτροπές, χωρίς κίνδυνο για τη μετέπειτα ζωή του.
Η πρόληψη και η πρώιμη παρέμβαση μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης του προβλήματος
Όλες οι αθλήτριες από τα χρόνια του γυμνασίου (προεφηβεία, εφηβεία) και στα πρώτα χρόνια της έντονης ενασχόλησης τους με ένα άθλημα, θα πρέπει να αξιολογούνται ετησίως για πιθανά σημεία/συμπτώματα που σχετίζονται με την «τριάδα των αθλητριών», όπως για πιθανά κατάγματα καταπόνησης ή πιθανή δυσλειτουργία εμμήνου ρύσης. Επιπλέον, η φυσικοθεραπευτική ομάδα κάθε αθλητικού σωματείου, θα πρέπει να παραπέμπει τις αθλήτριες, που παρουσιάζουν συμπτώματα σχετικά με την τριάδα των αθλητριών, για ιατρικό μικροβιολογικό και απεικονιστικό έλεγχο. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τους φυσικοθεραπευτές να γνωρίζουν τα «σημεία ελέγχου», τις κατάλληλες ερωτήσεις που πρέπει να απευθύνουν στις αθλήτριες, προκειμένου να ανιχνεύσουν το πρόβλημα και τη λεγόμενη «χαμηλή διαθεσιμότητα ενέργειας», η οποία αποτυπώνει ότι υπάρχει δυσλειτουργία σε ένα ή και στα τρία σημεία της τριάδας -στη διατροφή, στα οστά, στην έμμηνο ρύση.
Ερωτήσεις-κλειδιά που μπορεί να αποκαλύψουν πιθανό πρόβλημα είναι:
- Είχες ποτέ έμμηνο ρύση;
- Πότε είχες την πρώτη σου έμμηνο ρύση;
- Πότε ήταν η πιο πρόσφατη έμμηνος ρύση σου;
- Πόσες περιόδους είχατε τους τελευταίους 12 μήνες;
- Ανησυχείτε για το βάρος σας;
- Προσπαθείτε ή σας έχει συστήσει κάποιος να πάρετε ή να χάσετε βάρος;
- Ακολουθείτε κάποια δίαιτα ή αποφεύγετε ορισμένες ομάδες τροφίμων;
- Είχατε ποτέ διατροφική διαταραχή;
- Είχατε ποτέ κάταγμα λόγω καταπόνησης;
RED–S. Ο νέος, πιο διευρυμένος όρος που αφορά και άνδρες αθλητές
Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή εισήγαγε έναν νέο, επικαιροποιημένο όρο, σε αντικατάσταση της τριάδας των αθλητριών, που συμπεριλαμβάνει και άνδρες αθλητές, αφού η ενεργειακή έλλειψη και οι δυσλειτουργίες και διαταραχές επηρεάζουν και αυτούς, στον ίδιο βαθμό. Ο όρος RED-S -σχετική ενεργειακή έλλειψη, αποτελεί ένα σύνδρομο που συνδέεται με πολυπαραγοντικές βλάβες που επηρεάζουν την υγεία των αθλητών και την απόδοση τους. Για την αξιολόγηση του κινδύνου RED-S υπάρχει σχετικό εργαλείο αξιολόγησης, που τοποθετεί τους αθλητές -γυναίκες και άνδρες -σε ομάδες κινδύνου (υψηλού, μέτριου, χαμηλού), ανάλογα με την αθλητική δραστηριότητα που ασκούν.
Στο φυσικοθεραπευτήριο Φ/Θ ΠΡΑΞΙΣ γνωρίζουμε σε βάθος το ευαίσθητο θέμα του συνδρόμου RED-S καθώς και την αναγκαιότητα να αντιμετωπιστεί από διεπιστημονική ομάδα που εκτός από φυσικοθεραπευτή θα απαρτίζεται από διατροφολόγο, ψυχοθεραπευτή, προπονητή και φυσικά γιατρό. Είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε την επικινδυνότητα εμφάνισης του συνδρόμου και να συνεργαστούμε με τους κατάλληλους ειδικούς που πλαισιώνουν τον νέο αθλητή, με σκοπό να προλάβουμε την εξέλιξη του συνδρόμου και να επαναφέρουμε τον αθλητή στα πλαίσια μιας υγιούς αθλητικής δραστηριότητας.
