Το 90% των γυναικών που γεννούν κολπικά το πρώτο τους παιδί θα υποστούν κάποια ρήξη του περινέου (της περιοχής μεταξύ του κόλπου και του πρωκτού), γνωστή και ως περινεοτομή. Αυτό πολύ συχνά συμβαίνει γιατί το δέρμα στο άνοιγμα του κόλπου μπορεί να σκιστεί, έως και βαθιά, επηρεάζοντας και τους μύες του πυελικού εδάφους, στην πρόσθια ή και οπίσθια επιφάνειά τους με αποτέλεσμα πιθανή δυσλειτουργία της ούρησης, της σεξουαλικής επαφής ή και της κένωσης.
Ορισμένες μάλιστα φορές, ο μαιευτήρας κατά τη διάρκεια του πρώτου τοκετού, προβαίνει σε επισιοτομή, μία μικρή τομή μεταξύ κόλπου και πρωκτού στην περιοχή του περινέου, ώστε να επιτρέψει την έξοδο του μωρού από τον κόλπο χωρίς τραυματισμούς.
Όταν η ρήξη του περινέου επεκταθεί στη ρήξη του έξω σφιγκτήρα του πρωκτού ή και του έσω σφιγκτήρα του πρωκτού, τότε αναφερόμαστε σε ρήξη περινέου 3ου και 4ου βαθμού. Περίπου 6 στις 100 γυναίκες που γεννάνε με φυσιολογικό τοκετό το πρώτο τους παιδί, θα αντιμετωπίσουν αυτού του τύπου τη ρήξη. Τις περισσότερες φορές, τα ράμματα για την αντιμετώπιση της ρήξης (σκισίματος), 1ου και 2ου βαθμού, επουλώνονται μέσα σε έξι εβδομάδες από τον τοκετό, χωρίς κανένα πρόβλημα. Εάν όμως η ρήξη χαρακτηρίζεται ως 3ου και 4ου βαθμού, τότε τα ράμματα μπορεί να παραμείνουν για περισσότερο διάστημα, τρεις ή τέσσερις εβδομάδες από τον τοκετό.
Τις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό, τα ράμματα μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα, όπως:
- Πόνο ή δυσφορία στην περιοχή του περινέου, που μπορεί να σας αποτρέπει από το να καθίσετε, να περπατήσετε, να αγκαλιάσετε το μωρό σας με σχετική άνεση
- Αιμορραγία, πρήξιμο και δύσοσμα υγρά
- Πόνο κατά την κένωση ή την ούρηση
Άλλα προβλήματα που μπορεί να συνδέονται με τη ρήξη περινέου είναι:
- Επείγουσα ανάγκη ούρησης ή κένωσης
- Ακράτεια ούρων, κοπράνων ή και αερίων
- Δυσκολία ούρησης ή κένωσης (κυρίως την πρώτη φορά μετά τη ρήξη)
- Δυσπαρευνία (πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή)
- Ψυχική ευερεθιστότητα, άγχος, στρες από την εμπειρία του τοκετού.
Για όλα αυτά τα συμπτώματα η λεχώνα θα πρέπει να ενημερώσει αμέσως τον γυναικολόγο της και τη μαία της για συμβουλές και τρόπους ανακούφισης και στη συνέχεια να απευθυνθεί σε ειδικό φυσικοθεραπευτή πυελικού εδάφους για την αποκατάσταση της περινεοτομής/επισιοτομής και των συμπτωμάτων της.
Αυτοβοήθεια / Συμβουλές
Τι μπορείτε να κάνετε όσο διαρκεί η επούλωση της πληγής του περινέου:
- Κρατάτε την περιοχή καθαρή. Πλένεστε καθημερινά μόνο με νερό. Αλλάζετε συχνά σερβιέτες (κάθε 3 με 4 ώρες το αργότερο, ώστε να παραμένετε καθαρή). Σκουπίζεστε μόνο από μπρος προς τα πίσω, κάθε φορά που πηγαίνετε στην τουαλέτα.
- Την πρώτη φορά που θα ουρήσετε, προσπαθήστε να καθίσετε αναπαυτικά και να χαλαρώσετε. Μπορεί να σας ανακουφίσει να ρίξετε λίγο χλιαρό νερό στην περιοχή καθώς ουρείτε.
- Τις πρώτες φορές της αφόδευσης, καθίστε στη λεκάνη αναπαυτικά και τοποθετήστε στα πόδια σας ένα μικρό σκαλάκι (οτιδήποτε ανορθώνει τα γόνατα πάνω από τη λεκάνη). Μπορείτε να σκύψετε προς τα εμπρός. Βοηθά. Θα μπορούσατε με καθαρά χέρια ή με χαρτί τουαλέτας τυλιγμένο στο χέρι σας, να πιέσετε ελαφρά την περιοχή του περινέου, καθώς προσπαθείτε να σπρώξετε τα κόπρανα προς τα έξω.
- Προσπαθείτε να μην έχετε δυσκοιλιότητα. Βοηθήστε με τη διατροφή σας και με αρκετό νερό την κινητικότητα του εντέρου. Η δυσκοιλιότητα δεν ενδείκνυται ούτε για τα ράμματα, ούτε για το περίνεο αλλά φυσικά ούτε για την υγεία των μυών του πυελικού εδάφους.
- Μπορείτε να βάζετε παγοκύστη τυλιγμένη με καθαρή πετσέτα στην περιοχή, για 10 με 15 λεπτά, κάθε 3 με 4 ώρες.
- Προσοχή πρέπει να δοθεί στην έναρξη των ασκήσεων του πυελικού εδάφους (γνωστές και ως ασκήσεις Kegels). Η άσκηση των μυών του πυελικού εδάφους καθημερινά, είναι γνωστό ότι μπορεί να σας βοηθήσει στην αντιμετώπιση του πόνου και της φλεγμονής, σε περίπτωση όμως έντονου, επίμονου πόνου στο περίνεο και στο πυελικό έδαφος, οι ασκήσεις πυελικού εδάφους αντενδείκνυνται . Ζητήστε από τον ειδικό φυσικοθεραπευτή πυελικού εδάφους να σας κάνει κολπική αξιολόγηση των μυών του πυελικού εδάφους, να σας ενημερώσει για πιθανή ύπαρξη μυϊκή σύσπασης στην περιοχή, να σας επιβεβαιώσει ότι επιτρέπεται να ξεκινήσετε τις ασκήσεις και στη συνέχεια να σας εκπαιδεύσει στη σωστή εκτέλεση της άσκησης των μυών του πυελικού εδάφους Αν δεν μπορείτε να τον επισκεφθείτε, κάντε μια φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση online.
- Η καθημερινή άσκηση των μυών του πυελικού εδάφους, όταν δεν υπάρχει μυϊκός σπασμός και πόνος στην περιοχή, θα βοηθήσει και στη δυσπαρευνία και στην επιστροφή στη σεξουαλική σας ζωή.
- Επιλέγετε να βρίσκεστε σε ξαπλωτή θέση μαζί με το μωρό σας για να το ταΐσετε ή να το αγκαλιάσετε, προκειμένου να αποφεύγετε το κάθισμα, που μπορεί να σας ενοχλεί.
- Επιστρέψτε στην άσκηση αργά και προσεκτικά. Θα πρέπει μετά την άσκηση να μη νιώθετε πόνο, δυσφορία ή βάρος. Ξεκινήσετε με 10λεπτο έως 20λεπτο περπάτημα και σταδιακά προσθέστε χιλιόμετρα και ταχύτητα. Η γυμναστική μετά την εγκυμοσύνη θέλει ιδιαίτερη προσοχή, προκειμένου να εξασφαλίζει την υγεία της γυναίκας. Ζητήστε ειδικό φυσικοθεραπευτή με αντικείμενο στην ΦΘ στην Υγεία των Γυναικών να σας κάνει αξιολόγηση στάσης, διάστασης και πυελικού εδάφους και να σας ενημερώσει για τα Ναι και τα Όχι της άσκησης μετά τον τοκετό πριν ξεκινήσετε ή επιστρέψετε στην άσκηση. Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας εδώ.
Και μην ξεχνάτε, μπορεί ένας «δύσκολος» φυσιολογικός τοκετός να δημιουργήσει δυσλειτουργία πυελικού εδάφους, όμως η επιλογή της καισαρικής τομής δε σημαίνει ανέπαφο πυελικό έδαφος. Η «ταλαιπωρία» των μυών του πυελικού εδάφους οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Άλλωστε, το βάρος που προστίθεται σταδιακά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης το «κουβαλάει» το πυελικό έδαφος, το οποίο χαλαρώνει και διατείνεται για 9 μήνες άσχετα με το είδος του τοκετού.
Επιπλέον, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε τα οφέλη του φυσιολογικού τοκετού τόσο για την μητέρα όσο και για το μωρό
Πηγή: POGP, Φωτεινή Λάγαρη
