Η ακράτεια κοπράνων σε υγρή ή στερεή μορφή και η διαρροή αερίων εξαιτίας της αδυναμίας ή της μειωμένης δυνατότητας του εντέρου να ελέγξει την απόληξη του, μπορεί να αποτελεί μετεγχειρητικό σύμπτωμα της αντιμετώπισης καρκίνου του εντέρου. Είναι λοιπόν απολύτως επιβεβλημένο για τους ασθενείς που έχουν επιβιώσει της νόσου, να είναι ξανά σε θέση να επιστρέψουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες, χωρίς απώλεια αίσθησης ή μυϊκού ελέγχου.
Η φυσικοθεραπευτική διαχείριση
Η φυσικοθεραπευτική διαχείριση της απώλειας κοπράνων ή αερίων με τη συμβολή του προγράμματος PFA είναι ένα «πακέτο» φροντίδας που μπορεί να περιλαμβάνει ακόμη και βιοανάδραση (biofeedback), εφόσον κριθεί απαραίτητο:
Συμβουλευτική και Εκπαίδευση
Θα σας προσφέρουμε τη στήριξη, την εκπαίδευση, τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να κατανοήσετε τη λειτουργία του εντέρου και τους παράγοντες που σας προκαλούν την ακράτεια. Για την κατανόηση της κατάστασης σας θα χρησιμοποιήσουμε όλους τους τρόπους -εικόνες, σχέδια, βίντεο, προπλάσματα ανατομίας, προκειμένου να αντιληφθείτε πλήρως τι σας συμβαίνει και τι πρέπει να κάνετε για αυτό.
Διατροφή
Είναι βέβαιο ότι ο θεράπων γιατρός θα σας έχει δώσει διατροφή που θα βοηθά στη μετεγχειρητική φάση της αντιμετώπισης της ασθένειας σας. Ο στόχος είναι τα κόπρανα να μην είναι ούτε πολύ σκληρά, ούτε πολύ μαλακά, αλλά σε τέτοιο σχήμα και σκληρότητα που να επιτρέπουν την ομαλή έξοδο από το έντερο. Η συμβουλή μας είναι να παρακολουθείστε από ειδικό κλινικό διαιτολόγο που να συμβάλλει με τις γνώσεις του στις εξατομικευμένες σας ανάγκες.
Ασκήσεις Πυελικού Εδάφους
Οι μύες του πυελικού εδάφους στηρίζουν τα όργανα της πυέλου. Οι ασκήσεις θα ενδυναμώσουν τους μυϊκούς σφιγκτήρες και θα προσφέρουν βελτίωση της στήριξης των οργάνων της πυέλου και εγκράτεια. Οι ασκήσεις του πυελικού εδάφους, γνωστές ως Kegels, περιλαμβάνουν σφιξίματα μακριάς και μικρής διάρκειας (long και short squeezes) και διενεργούνται έως ότου οι μύες σφίξουν αρκετά, ενώ επαναλαμβάνονται συχνά έως ότου οι μύες γίνουν δυνατότεροι και πιο αποτελεσματικοί.
Θα πρέπει να ξεκινήσετε «από λίγο και συχνά», ενώ τα 10 σφιξίματα μακράς διάρκειας – κράτημα για 10 δευτερόλεπτα – χαλάρωση για 10 δευτερόλεπτα -10 σφιξίματα μικρής διάρκειας (που αποτελούν το μοτίβο των ασκήσεων Kegels), δεν θα είναι από την αρχή εφικτά.
Για την αποτελεσματική εκπαίδευση/ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους θα πρέπει να έχει προηγηθεί αξιολόγηση πυελικού εδάφους (Π.Ε.) από ειδικό φυσικοθεραπευτή και το θεραπευτικό πρόγραμμα άσκησης που θα σας υποδείξει να είναι προσαρμοσμένο στις προσωπικές σας ανάγκες.
Ο ειδικός φυσικοθεραπευτής Π.Ε. θα σας ενημερώσει για τις θέσεις εκτέλεσης των ασκήσεων (ύπτια, καθιστή, όρθια κ.λπ.), για τις επαναλήψεις και τα σετ, αλλά κυρίως θα αξιολογήσει τη σωστή εκτέλεση της κίνησης/ενεργοποίησης του Π.Ε. και θα σας καθοδηγήσει σε ένα προοδευτικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης, ώστε το πρόγραμμα που θα ακολουθείτε να είναι αποτελεσματικό.
Μερικές γενικές πληροφορίες είναι
- Οι ασκήσεις θα πρέπει να διενεργούνται 3 φορές την ημέρα/καθημερινά. Ίσως να είναι προτιμότερο να τις κάνετε καθιστοί ή ξαπλωμένοι.
- Αυξήστε το ασκησιολόγιο σταδιακά, τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.
- Θα νιώσετε βελτίωση σε 3-5 μήνες και τότε θα μπορείτε να συντηρείτε το πρόγραμμα σας, κάνοντας τις ασκήσεις 1 φορά την ημέρα.
- Καθώς οι μύες βελτιώνονται, οι ασκήσεις μπορεί να διενεργούνται και σε άλλες στάσεις, ακόμη και όρθιοι, κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων, όπως για παράδειγμα κατά το περπάτημα.
Πρόγραμμα «εγκράτειας» / επανεκπαίδευση εντέρου
Η τεχνική της «εγκράτειας» είναι η μέθοδος όπου ο ασθενής εκπαιδεύεται να συγκρατεί τα κόπρανα έως ότου βρεθεί σε ένα ασφαλές περιβάλλον, προσπαθώντας με τον τρόπο αυτό να ξεπερνά την επείγουσα ανάγκη για αφόδευση. Ο ασθενής ξεκινά ενεργοποιώντας τους μύες του πυελικού εδάφους, τους οποίους συγκρατεί λίγα ακόμη δευτερόλεπτα την επόμενη φορά που νιώθει την ανάγκη να αδειάσει το έντερό του. Αυτή η δοκιμή του επιτρέπει να ελέγξει εάν μπορεί να περπατήσει σχετικά ήρεμα, χωρίς βιασύνη και ατάραχος μέχρι να φτάσει στην τουαλέτα. Σταδιακά, ο ασθενής προσπαθεί να αυξάνει τον χρόνο εγκράτειας και άρα ελέγχου των μυών που συγκρατούν τα κόπρανα.
Στο οπλοστάσιο του φυσικοθεραπευτή είναι και η ηλεκτρομυϊκή διέγερση, η βιοανάδραση, η οποία «απευθύνεται» στο υποσυνείδητο, επανεκπαιδεύοντας το σώμα στον πρότερο τρόπο λειτουργίας του, καθώς και η τεχνική balloon training.
Στο φυσικοθεραπευτήριο Φ/Θ ΠΡΑΞΙΣ θα συζητήσουμε μαζί σας το σύμπτωμα της ακράτειας κοπράνων και αερίων και θα σας εξηγήσουμε με κάθε λεπτομέρεια πώς προέκυψε το πρόβλημα και με ποιον τρόπο μπορεί να αντιμετωπιστεί, ώστε να επιστρέψετε στις καθημερινές λειτουργίες χωρίς τις επιπτώσεις της θεραπείας σας, επιτυγχάνοντας την ποιότητα ζωής που μπορείτε και πρέπει να ανακτήσετε μετά την αντιμετώπιση της νόσου.
Πηγή: https://pogp.csp.org.uk/system/files/publication_files/POGP-BowelFunction_0.pdf
